a- Müslüman olmak
b- Temyiz sahibi olmak, zira mümeyyiz olmayan kimsenin ezanı sahih değildir. Zira çocuk ibadet ehli değildir.
c- Ezanı tertibe riayet ederek okumak. Tertipli okumaması ezanı ilan olmaktan çıkarır. Zira Hz Peygamber ve ashabına tâbi olmak için tertipli okumak şarttır.
d- Erkek olmak. Kadının erkekler için ezan okuması ve erkeklere imamlık yapması kesinlikle caiz değildir.
e- Ezan lafızlarını peşpeşe okumak. Ezan kelimeleri arasında çok bir fasıla olmamalıdır. Zira bu ezanın sahih olmasına mani olur.
f- Ezan cemaat için okunuyorsa sesi yükseltmek gerekir. Şayet münferit olarak ezan okunuyorsa cemaati olmayan bir mescidde de olsa yine sesi yükseltmek sünnettir.
Cemaatle namaz kılınmış olan mescidde kendisi için ezan okuyorsa İnsanların başka bir namazın vaktinin girdiğini sanmamaları için kişinin sesini kısması sünnettir. Resulü Ekrem efendimiz (sav) Ebu Said el-Hudri’ye şöyle demiştir:
“Ben, senin koyunları ve çölü sevdiğini görüyorum. Sen koyunların içinde veya çölde olduğunda namaz için ezan okuduğun zaman sesini yükselt zira müezzinin sesinin ulaştığı insanlar, cinler ve her şey kıyamet günü için şahitlik yaparlar.[138]
Kadınların cemaatle kıldıkları namaz için ezan okumaları müs-tehap değildir. Zira onların seslerini yükseltmelerinde fitnenin çıkmasının ihtimali vardır. Kadınlar için müstehap olan yalnız ve yalnız kamet getirmeleridir. Zira kamet cemaatin canlanmasına sebep olur. Kamet ezanda olduğu gibi sesin yükseltilmesi caiz değildir.
g- Namaz vaktinin girmesini beklemek. Zira Hz Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
Namaz vakti girdiğinde içinizden biri size ezan okusun.[139] Ancak ve ancak namaz vaktin gelmesiyle kılınabilir. Şu halde ezanda vaktin girdiğini ilan etmektir. Şu halde vakit girmezse okunan ezan sahih değildir. Bu görüşte fukahalarm ittifakları vardır. Sadece sabah namazı bu kurala dahil değildir. Zira sabah namazı için gece yarısından sonra ezan okunabilir. Zira müezzinlerden biri fecrden önce diğer müezzin ise fecrden sonra ezan okumalıdır. Bunun delili şu hadistir:
Bilal ezan geceleri okuyor. Siz îbni Ümmi Mektum’un ezanını işitinceye kadar (sahurda) yeyip-içiniz. [140]
[138] Buhari 584
[139] Buhari 602
[140] Müslim/1092, Buhari/592